Loftmyndasjáin er vefsjá með sögulegum loftmyndum og er byggð á loftmyndasafni Náttúrufræðistofnunar sem nær rúmlega 80 ár aftur í tímann. Vefsjáin var hönnuð hjá Landmælingum Íslands í samstarfi við Jarðvísindastofnun HÍ og Fjarkönnunarmiðstöð HÍ. Loftmyndunum sem finna má í vefsjánni (https://www.lmi.is/is/landupplysingar/fjarkonnun/loftmyndasafn) hefur verið safnað úr flugvél, þær skannaðar og breytt í kort. Vefsjáin gefur því fólki færi á að stökkva upp í nokkurs konar ferðatímavél yfir Íslandi og skoða þær breytingar sem orðið hafa á landslagi, t.d. af völdum eldgosa, hopunar jökla eða útbreiðslu plantna, og í þéttbýli síðustu 80 árin. Loftmyndasjáin nýtist við kennslu, rannsóknir og sögu auk þess að svala almennri forvitni. Aðgangur að vefsjánni er öllum opinn og án gjaldtöku.

[IS] Loftmyndirnar, sem bandaríski herinn safnaði á árunum 1945-1946, eru svokallaðar AMS myndir (American Mapping Service). Afrit af filmum AMS myndanna er að finna í loftmyndasafni Náttúrufræðistofnunar. Árið 2024 voru filmurnar skannaðar af fyrirtækinu Wehrli & Co (í Bandaríkjunum) með á 20 míkróna punktstærð og 8-bita dýpt. Staðsetning myndanna var gerð handvirkt. Hægt er að sjá upphaf og endi fluglína með því að skoða hvernig myndirnar tengjast hver annarri. Auk þess eru upplýsingar (handskrifaðar) á hverja fluglínu, svo sem dagsetning, flughæð og brennivídd linsu. Með því að skoða hverja fluglínu og bera myndirnar innan fluglínunnar saman við mósaík af myndum (Maxar mósaík) var búinn til vektor þar sem miðja fyrstu og síðustu myndanna var staðsett. Ef margar myndanna voru mjög skýjaðar var þeirri fluglínu skipt niður í marga hluta og skýjuðu myndirnar fjarlægðar. Nokkrum eigindum var bætt við fitjurnar, svo sem dagsetningu myndatöku, myndanúmeri við upphaf og enda fluglínu, brennivídd linsu og flughæð. Að lokum var framkvæmd brúun (e. interpolation) til að ákvarða staðsetningu mynda innan hverrar fluglínu. Þetta byggist á staðsetningu fyrstu og síðustu myndar fluglínunnar og er gengið út frá því að allar myndirnar hafi verið teknar með reglulegu millibili. Áætluð nákvæmni staðsetningar er ± 2 km. [EN]: The aerial photographs collected by the US military in 1945-1946 are the so-called American Mapping Service (AMS) images. A copy of the films of the AMS images is available at the archive of aerial photographs of the National Land Survey of Iceland. In 2024, these films were scanned by the company Wehrli & co (in US), at a scanning resolution of 20 microns and 8-bits. The location of these images was extracted by manual and visual inspection of the scanned images. The start and end of a flightline can be seen visually by identifying which images are connected with each other. Besides this, the beginning and the end of each flightlines have hand-written a series of information of the flightline, such as the date, flight height and focal length. By visually inspecting each flightline, and comparing the images within a flightline with a generic mosaic of images (Maxar mosaic), we digitized a vector with the location of the first and last center of the images of each flightline with georeferenced coordinates. In some cases, if the flightline contained multiple images only containing clouds, the cloudy images were discarded and the flightline was split into multiple segments. We wrote several attributes into these features, such as the date of acquisition, image number of the start and end of the flightline, focal length and flight height. Once this process was finished, the location of the images within each flightline was linearly interpolated based on the location of the first and last image of the flightline, assuming that all the images were taken at a regular interval. The expected accuracy of the geolocation is ± 2 km.

[IS] Loftmyndir, sem bandaríski herinn tók á árunum 1956-1961, eru svokallaðar DMA myndir (Defense Mapping Agency). Afrit af filmum DMA myndanna er að finna í loftmyndasafni Náttúrufræðistofnunar (áður Landmælinga Íslands). Árið 2024 voru filmurnar skannaðar af fyrirtækinu Wehrli & Co (í Bandaríkjunum) með 20 míkróna punktstærð og 8-bita dýpt. Staðsetning myndanna var unnin út frá níu kortum í mælikvarðanum 1:250.000. Fluglínur voru upphaflega handteiknaðar á kortin, kortin voru hnitsett og seinna var fluglínunum settar á vektorform, þar sem fyrstu og síðustu myndanúmer hverrar fluglínu voru skráð sem eigindir. Í kjölfariðið var gagnagrunnurinn endurskoðaður með því að rýna skönnuðu myndirnar. Auka upplýsingum var bætt við eigindatöfluna, svo sem dagsetningar ljósmyndanna, brennivídd og flughæð. Fluglínurnar voru einnig flokkaðar eftir staðsetningu og nálægum dagsetningum í eigindinni „svæði“. Hverri fluglínu var umbreytt í punkta, þar sem gert var ráð fyrir að punktarnir væru miðja fyrstu og síðustu mynda fluglínunnar. Staðsetning miðju allra hinna myndanna meðfram viðkomandi fluglínu var línulega áætluð, miðað við að allar myndirnar væru teknar með reglulegu millibili. Áætluð nákvæmni staðsetningar er ± 2 km. [EN] The aerial photographs collected by the US military in 1956-1961 are the so-called Defense Mapping Agency (DMA) images. A copy of the films of the DMA images is available at the archive of aerial photographs of the National Land Survey of Iceland. In 2024, these films were scanned by the company Wehrli & co (in US), at a scanning resolution of 20 microns and 8-bits. The location of these images was extracted by a series of nine maps in 1:250.000 which had hand-drawn the flightlines relative to these images. These maps were georeferenced and the flightlines were digitized into vectors, writing the first and last image numbers of each flightline as attributes. Once this was finished, a revision of the database was made, by inspecting the scanned images. Extra information was added into the table, such as the date of the photographs, the focal length and flight height. The flightlines were also grouped by location and nearby dates, into the attribute "area". Finally, each flightine was converted into points, assuming these points to be the first and last center of the images of the flightline. The location of the center of all the remaining images along a flightline were linearly interpolated, assuming that all the images were taken at regular intervals. The expected accuracy of the geolocation is ± 2 km.

Myndirnar voru teknar af Swedesurvey á tímabilinu 19.ágúst-09.september 2000. Viðmiðunarflöturinn er sporvalan WGS84 og nákvæmnin er +/- 2m (e. relative accuracy). Um er að ræða 58 myndir sem teknar voru árið 2000 er færðar inn í kerfi LMÍ 14.06.2001. Myndirnar eru í mælikvörðunum 1:13.000 / 1:20.000 / 1:36.000. Hæðarlíkan (og hæðarlínur) var unnið af Swedesurvey út frá myndunum. Nánari upplýsingar er hægt að fá hjá stofnuninni: lmi@lmi.is. LMÍ keyptu fullan afnotarétt á myndirnar og gögnin og má stofnunin dreifa þeim. Séu myndirnar og/eða gögin notuð þarf að geta uppruna þeirra, þ.e. að þau séu upprunalega frá Swedesurvey (höfundaréttur) en í eigu LMÍ. Um er að ræða svokallað "pilot project" sem ákveðið var að framkvæma sem hluta af undirbúningi áður en hafist var handa við vinnuna á landsþekjandi gagnasafni LMÍ, IS 50V. Á þessum tíma voru einungis til gömul gögn (er fyrir utan DMA kortasvæðið). Kannað var á afmörkuðu svæði hver kostnaður gæti orðið fyrir gögn fyrir allt landið og hvaða gæðakröfur ætti að gera.

Myndirnar voru teknar af Swedesurvey á tímabilinu 19.ágúst-09.september 2000. Viðmiðunarflöturinn er sporvalan WGS84 og nákvæmnin er +/- 2dm (e. relative accuracy). Um er að ræða 58 myndir sem voru teknar árið 2000 en færðar inn í kerfi LMÍ 14.06.2001. Myndirnar eru í mælikvörðunum 1:13.000 / 1:20.000 / 1:36.000. Ein yfirlitsmynd fylgir sem sýnir allt svæðið. Myndirnar eru svart/hvítar. Hæðarlíkan (og hæðarlínur) var unnið af Swedesurvey, út frá myndunum og er það einnig aðgengilegt hjá LMÍ. Nánari upplýsingar er hægt að fá hjá stofnuninni: lmi@lmi.is. LMÍ keyptu fullan afnotarétt á myndirnar og gögnin og má stofnunin dreifa þeim. Séu myndirnar og/eða gögnin notuð þarf að geta uppruna þeirra, þ.e. að þau séu upprunalega frá Swedesurvey (höfundaréttur) en í eigu LMÍ. Um er að ræða svo kallað "pilot project" sem ákveðið var að framkvæma sem hluta af undirbúningi áður en hafist var handa við vinnuna á fyrir landsþekjandi gagnasafn LMÍ, IS 50V. Á þessum tím voru einungis til gömul gögn (er fyrir utan DMA kortasvæðið). Kannað var á afmörkuðu svæði hver kostnaður gæti orðið fyrir gögn yfir allt landið og hvaða gæðakröfur ætti að gera.

[IS] Náttúrufræðistofnun heldur utan um kontrólpunkta sem er settir niður til að staðsetja loftmyndir. Í flestum tilfellum er um ræða hvíta ferningar sem eru 60x60 sm, en á jöklum eru þeir bleikir. Þar sem ekki er hægt að setja niður kontólpunkta í formi ferninga er miðað við aðra fasta punkta í landslaginu. X, Y nákvæmni: 2-3 sm Hæðarnákvæmni: 3-5 sm Fitjueigindir, útskýringar: efni_raun: Lýsir gerð punktsins (Náttúrulegur punktur, Gúmmímotta, Málað, Suðuplast, Bleik plata). Eiginleiki mynd sýnir hvað er mælt, almennt miðjan á hlutnum nema annað sé tekið fram á myndinni. austur_maelt: Austur-hnit í ISN2016 EPSG:8088 nordur_maelt: Norður-hnit í ISN2016 EPSG:8088 ish_haed_maelt: ish2004 hæð sporvolu_haed_maelt: Hæð yfir ellipsoíð dagsetning_maelt: Mælingardagur mynd: Hlekkur á mynd af punktinum (ef tiltækt) maeli_adferd: Mæliaðferð, hvort sem er RTK eða FastStatic [EN] This dataset contains ground control points placed by the Icelandic Institute for Nature Research that can be used for aerial imagery geolocation. Normally white squares of 60x60cm or natural objects or pink squares 60x60cm on glaciers. X, Y Precision: 2-3 cm Elevation precision: 3-5 cm Properties description: efni_raun: describes the type of point (Natual point, Rubber mat, Painted, Welded plastic, Pink plate), the property mynd shows what is measured, generally the center of the object if not indicated differently in the image. austur_maelt: easting in ISN2016 EPSG:8088 nordur_maelt: northing in ISN2016 EPSG:8088 ish_haed_maelt: ish2004 elevation sporvolu_haed_maelt: ellipsoidal height dagsetning_maelt: date of measurement mynd: link to the image of the point (if available) maeli_adferd: Measurement method if RTK or FastStatic

IS: Umbrotasjá sýnir landupplýsingar sem tengjast jarðhræringum t.d. á Reykjanesskaga. Myndirnar og gögnin sem er að finna í Umbrotasjá voru útbúin af hópi sérfræðinga frá Landmælingum Íslands, Náttúrufræðistofnun Íslands, Háskóla Íslands og Veðurstofu Íslands. Myndirnar voru unnar á hraða samkvæmt neyðarástandi og gerðar aðgengilegar á Umbrotasjá fyrir vísindasamfélagið og ákvörðunaraðila aðeins nokkrum klukkustundum eftir að mælingum lauk. Niðurstöður þessarar vinnu hjálpa til við að útbúa hættumat vegna eldgossins og stjórnun aðgengis að svæðinu. EN: The Volcano Viewer (Icelandic: Umbrotasjá) shows geographical data in connection with the current volcanic unrest on Reykjanes peninsula, SW Iceland. The images and data in Volcano Viewer were created by a group of specialists at the Institute of Nature Research (Náttúrufræðistofnun), the Icelandic Institute of Natural History (Náttúrufræðistofnun Íslands), the University of Iceland (Háskóli Íslands), and the Icelandic Meterological Office (Veðurstofa Íslands). The images were created in near real-time in rapid emergency mode as the events unfold and made available to the scientific community and decision-makers just hours after the data are acquired. The results of this project aid in the creation of volcanic hazard maps and control access to the area.